Τα “remotely proctored computer-based tests” παραβιάζουν το Σύνταγμα
Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τη συναφή ορολογία, τα “remotely proctored computer-based tests” μπήκαν στη ζωή μας με αφορμή την πρόσφατη πανδημία Covid19. Ο όρος περιγράφει τα διαγωνίσματα που διενεργούνται από απόσταση και επιτηρούνται με ηλεκτρονικά μέσα (π.χ. browser plug-ins) και άλλες κατάλληλες μεθόδους, όπως ανοιχτές κάμερες και μικρόφωνα, επίδειξη περιβάλλοντα χώρου από τον διαγωνιζόμενο, κλπ. Ακριβώς αυτή η τελευταία πρακτική προκάλεσε την προσφυγή στα δικαστήρια ενός φοιτητή στο Ohio των ΗΠΑ.
Ο προσφεύγων σπουδάζει στο Cleveland State University του Ohio και λόγω της πανδημίας συμμετείχε σε γραπτές εξετάσεις που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο διαδικτυακά. Σύμφωνα με τον κανονισμό διεξαγωγής του τεστ, οι συμμετέχοντες έπρεπε να επιτρέψουν τη βιντεοσκόπηση του χώρου εντός του οποίου θα βρίσκονταν κατά τη διάρκεια της εξέτασης (room scan). Ουσιαστικά, πριν ξεκινήσει το τεστ κάθε φοιτητής έδειχνε μέσω της webcam του υπολογιστή του το δωμάτιο που βρισκόταν για να αποδείξει ότι δεν είχε εγκαταστήσει μέσα αντιγραφής. Τα βίντεο έμεναν αποθηκευμένα σε server τρίτου εκτελούντος την επεξεργασία και ήταν προσβάσιμα σε κάθε έναν από τους συνδιαγωνιζόμενους, για λόγους διαφάνειας. Ο φοιτητής ισχυρίστηκε στο δικαστήριο ότι η παραπάνω διαδικασία παραβίαζε την ιδιωτικότητά του, καθότι συνιστούσε κατ’ οίκον έρευνα χωρίς εύλογη και σπουδαία αιτία.
Το δικαστήριο συμφώνησε, κηρύσσοντας το σκανάρισμα δωματίων ενόψει διαγωνισμάτων από απόσταση αντισυνταγματικό. Σύμφωνα με τη σχολιαζόμενη απόφαση, η διαδικασία αυτή ισοδυναμεί με κατ’ οίκον έρευνα, για τη νομιμότητα της οποίας προυποτίθεται έκδοση εντάλματος. Παρότι οι υποβαλλόμενοι στην οικεία επιτήρηση διαγωνιζόμενοι δεν υποχρεώνονται να δείξουν στην κάμερα αντικείμενα μη ευρισκόμενα σε κοινή θέα, π.χ. εσωτερικό από συρτάρια, ντουλάπες κλπ., η κάμερα διεισδύει σε χώρους αυστηρά προσωπικούς. Η ελεύθερη διάθεση των εργαλείων για την επιτήρηση αυτή στο εμπόριο, δεν αναιρεί τον χαρακτήρα της ως κατ’ οίκον έρευνας.
Άραγε πώς θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί το θέμα από ένα Ευρωπαικό δικαστήριο υπό την ισχύ του GDPR;