Πρέπει να καταργηθεί το έγκλημα της βλασφημίας από τον ΠΚ;

Τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά το σάλο που ξέσπασε λόγω της καταδίκης από ελληνικό δικαστήριο του “Γέροντα Παστίτσιου” για καθύβριση θρησκευμάτων και κακόβουλη βλασφημία, πληθαίνουν και δυναμώνουν οι φωνές που ζητούν κατάργηση των σχετικών άρθρων του Ποινικού Κώδικα και την αποποινικοποίηση συμπεριφορών που κρίνονται ασεβείς προς την Αν. Ορθ. Εκκλησία ή άλλη θρησκεία γνωστή και ανεκτή στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα τα άρθρα 198 και 199 ΠΚ προβλέπουν τα εξής:

Άρθρο 198 Ποινικού Κώδικα: «Κακόβουλη βλασφημία. 1.Με  φυλάκιση μέχρι δύο ετών τιμωρείται όποιος δημόσια και κακόβουλα βρίζει με οποιονδήποτε τρόπο το Θεό. 2. Όποιος, εκτός από την περίπτωση της παραγράφου 1, εκδηλώνει δημόσια με βλασφημία έλλειψη σεβασμού προς τα θεία, τιμωρείται με κράτηση έως έξι (6) μήνες ή με πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.» Άρθρο 199 Ποινικού Κώδικα: «Καθύβριση θρησκευμάτων. Όποιος δημόσια και κακόβουλα καθυβρίζει με οποιονδήποτε τρόπο την Ανατολική Εκκλησία του Χριστού ή άλλη θρησκεία ανεκτή στην Ελλάδα τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.»

Το προστατευόμενο αγαθό των παραπάνω διατάξεων είναι η θρησκευτική ειρήνη και το θρησκευτικό συναίσθημα. Άσκηση πολιτικής αγωγής από ιδιώτη δεν νοείται. Ως “Θεός” ή “Θεία” νοείται το Υπέρτατο Ον κατά τις διδαχές της Ορθόδοξης ή άλλης γνωστής στην Ελλάδα θρησκείας. Κακοβουλία κατά την εκδήλωση της ασέβειας προς το Ον αυτό και των συμβόλων του σημαίνει ότι πρέπει να αναγνωρίζεται αυτοσκοπός ύβρεως.

Βάσει των άρθρων αυτών μπορεί επομένως να ασκηθεί ποινική δίωξη για την εκφορά βρισιών με αναφορές στα Θεία (“το Χριστ* σου”), την ούρηση ή το ποδοπάτημα ιερών εικόνων, αλλά και τη σάτιρα με αναφορές στην Αγία Γραφή. Υποτίθεται μάλιστα ότι οι εν λόγω διατάξεις μπορούν να επιτρέψουν την καταστολή συμπεριφορών που χλευάζουν, υποβιβάζουν και γενικά προσβάλλουν ξένες θρησκείες.

Όπως το site μας έχει θίξει επανειλημμένως, σε πολλές χώρες του κόσμου στο όνομα της προστασίας του Θρησκευτικού αισθήματος φιμώνεται η καλλιτεχνική έκφραση και παραβιάζεται κατάφωρα η ελευθερία του τύπου. Συχνά μάλιστα η περιφρούρηση των ιερών αξιών είναι πρόσχημα των ποινικών διώξεων, με πραγματικό κίνητρο την διασφάλιση της εξουσίας από την άρχουσα τάξη.

Από την άλλη, μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι η τυποποίηση εγκλημάτων σε σχέση με την προσβολή των Θείων, εφόσον βέβαια δεν διακρίνει μεταξύ “επικρατούσας” και άλλων θρησκειών, μπορεί να φανεί χρήσιμη σε εποχές, όταν το τρίπτυχο εθνικισμός-θρησκοληψία-τρομοκρατία καθορίζει γεωπολιτικές εξελίξεις. Βάσει των παραπάνω διατάξεων μπορούν δηλ. να τιμωρηθούν συμπεριφορές που προέρχονται από και ταυτόχρονα καλλιεργούν προκαταλήψεις, μισαλλοδοξία και ρατσισμό.

Την ίδια στιγμή, φαίνεται σκόπιμο να απαλλαγεί το δίκαιο από σημεία αναφοράς παρεξηγημένα και παρεξηγήσιμα και να μην υποβάλλονται τα δικαστήρια σε σταθμίσεις συμφερόντων με βαρύτητα μάλλον συγκυριακή. Όταν κάποιος καθυβρίζεται στα Θεία, μπορεί επαρκώς να προστατευτεί μέσα από το νομικό πλαίσιο για την προστασία της τιμής και της προσωπικότητάς του, η εκφορά ρατσιστικών εκφράσεων εις βάρος μιας θρησκείας, η βεβήλωση ιερών σκευών και συμβόλων, μάλλον προσβάλλουν την αξιοπρέπεια, την ελευθερία έκφρασης και τη θρησκευτική ελευθερία των πιστών, παρά την ίδια τη δοξασία, το δόγμα και την όποια μεταφυσική οντότητα αυτά αφορούν.

Επομένως, ίσως είναι κατάλληλη η στιγμή για απάλειψη των διατάξεων περί “βλασφημίας” από τον Π.Κ., εφόσον όμως εξασφαλιστεί ότι η θρησκευτική ταυτότητα θα προστατεύεται ως ατομικό πλέον αγαθό και στοιχείο της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Της Ελένης Τζούλια (Justina)

 
Θυμηθείτε κι αυτά
prev next

Πριν φύγετε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.