Καταχρηστικότητα συμφωνητικών δικηγορικής αμοιβής

Τα γερμανικά δικαστήρια απασχόλησε πρόσφατα (κατ’ επανάληψη) το ζήτημα της καταχρηστικότητας όρων σε συμφωνητικά για τον καθορισμό δικηγορικής αμοιβής. Θέτουμε υπόψη σας δύο σχετικές αποφάσεις, OLG Köln 17 U 44/18 της 04.11.2019 και BGH, Az. IX ZR 140/19 της 14.03.2020.

Αυτές καταρχάς εξετάζουν τους όρους τέτοιων συμφωνητικών, εφόσον είναι προδιατυπωμένοι και εφαρμόζονται με το ίδιο περιεχόμενο χωρίς διαπραγμάτευση σε κάθε πελάτη, ως γενικούς όρους συναλλαγών (ΓΟΣ). Αντιστοίχως, ο πελάτης του δικηγόρου είναι καταναλωτής για κάθε υπόθεση που δεν σχετίζεται με την ελευθέρια επαγγελματική ή επιχειρηματική του δραστηριότητα (κληρονομικά θέματα, οικογενειακό δίκαιο, κ.α.). Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι όροι των συμφωνητικών δικηγορικής αμοιβής ελέγχονται ως προς την καταχρηστικότητά τους βάσει της σχετικής ρήτρας του αστικού δικαίου, ήτοι στη χώρα μας 281, 288 ΑΚ. 

Από τις ένδικες εν προκειμένω υποθέσεις, προέκυψαν συγκεκριμένα παραδείγματα καταχρηστικότητας. Κρίθηκε για παράδειγμα ότι είναι καταχρηστικό, επί χρονοχρέωσης, να υπολογίζεται αμοιβή ανά 15λεπτο και να συμφωνείται ότι η αντίστοιχη αμοιβή θα “καταπίπτει” με την έναρξη του 15λέπτου, ώστε να οφείλεται ακόμα και αν η εργασία του δικηγόρου κατόπιν διακοπεί. Με τον τρόπο δηλ. αυτό, ο δικηγόρος μπορεί να εξασφαλίσει αμοιβή για 15λεπτη εργασία, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα δούλεψε 1 ή 2 λεπτά μέσα στο εν λόγω χρονικό διάστημα. 

Περαιτέρω, το συνολικό ύψος της δικηγορικής αμοιβής μπορεί να αποδεικνύεται καταχρηστικό αναλόγως των συνθηκών της κάθε περίπτωσης. Π.χ. στην τελευταία παραπάνω υπόθεση του BGH έγινε δεκτό, ότι αντίκειται στην καλή πίστη και τα χρηστά ήθη η συμφωνία τριπλάσιας ωριαίας αποζημίωσης του δικηγόρου από την ελάχιστη νόμιμη, εφόσον εφαρμόζεται σε υπόθεση διεκδίκησης αποζημίωσης απόλυσης από εργαζόμενο και καταλήγει να οφείλει ο εργαζόμενος στον δικηγόρο περισσότερα χρήματα, απ’ όσα έλαβε από τον εργοδότη του με τη μεσολάβηση του δικηγόρου. 

Τέλος, εννοείται ότι ο πελάτης μπορεί να αμφισβητήσει την ουσιαστική βασιμότητα της ζητούμενης κάθε φορά αμοιβής, ακόμα κι όταν αυτή υπολογίζεται βάσει όρου που καταρχήν κρίνεται θεμιτός. Π.χ. στην υπόθεση BGH Urteil v.  – IX ZR 37/10, το δικαστήριο έκρινε ότι δεν δικαιολογείται η χρέωση 9,5 ωρών απασχόλησης την ημέρα της δίκης, βάσει όρου συμφωνητικού που όριζε ότι η εργασία εκτός γραφείου αρχίζει από το χρόνο αποχώρησης και λήγει κατά τον χρόνο επιστροφής του δικηγόρου στο γραφείο του.  Εφόσον η διαδικασία στο δικαστήριο δεν ξεπέρασε σε διάρκεια τις 3 ώρες, ο δικηγόρος δεν κατάφερε να αποδείξει πώς διατέθηκε το υπόλοιπο χρονικό διάστημα μέχρι να επιστρέψει στην έδρα του, δηλ. ότι αυτό αφιερώθηκε στον χειρισμό της υπόθεσης του οφειλέτη πελάτη του. 

Επιμέλεια Ελένη Τζούλια

 
Θυμηθείτε κι αυτά
prev next

Πριν φύγετε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.