Εκλογικός «ιππόδρομος» στις ΗΠΑ

11 Μαρτίου, 2024 Justina Διεθνή, Επικαιρότητα, Φιλοξενία απόψεων Αφήστε ένα σχόλιο

Επανασυσπείρωση γύρω από τον Τραμπ

Τον Φεβρουάριο του 2024 ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καταδικάστηκε σε πρόστιμο 355 εκ. δολαρίων (330 εκ. ευρώ) για οικονομικές απάτες.[1] Μπορεί να βρίσκεται αντιμέτωπος με 91 κατηγορίες συνολικά, χρησιμοποιεί ωστόσο τη συνθήκη αυτή για να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του: γύρω του συγκεντρώνει ανθρώπους κυρίως από τη χαμηλότερη και τη μεσαία τάξη.[2] Γιατί όμως απολαύει τέτοιας υποστήριξης; Το κριτήριο είναι τα υλικά συμφέροντα, οι αξίες ή το χάρισμα (η εμπιστοσύνη στις ηγετικές του ικανότητες);

Στο δικομματικό σύστημα των ΗΠΑ φαίνεται ότι οι ψηφοφόροι του τον προτιμούν σε σχέση με τις εναλλακτικές, και μάλιστα ανεξάρτητα από τις δικαστικές του περιπέτειες.[3] Πάντως, σε δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos που δημοσιεύτηκε στα τέλη Ιανουαρίου 2 στους 3 θα προτιμούσαν ένα καινούριο πρόσωπο για υποψήφιο πρόεδρο έναντι των Τραμπ και Μπάιντεν.[4] Μία ακόμη έρευνα των ABC News/Ipsos τον Φεβρουάριο έδειξε πως το 59% των Αμερικάνων θεωρεί αμφότερους μεγάλους ηλικιακά για την ανάληψη δεύτερης θητείας.[5]

Το εύρος της πληροφόρησης διαμορφώνει κοσμοαντιλήψεις: φαίνεται πως οι υποστηρικτές του Τραμπ ζουν στο δικό τους «οικοσύστημα πληροφοριών»[6] και τρέφονται εξ αυτού. Ακόμη, κάποιοι ψηφοφόροι του ίσως αισθάνονται ότι ωφελήθηκαν από τη θητεία του μεταξύ 2016 και 2020.[7] Όμως οι δασμοί που επιβλήθηκαν στην Κίνα και σε άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ προκάλεσε «αντίποινα», καθιστώντας τα αμερικανικά προϊόντα ακριβότερα στο εξωτερικό. Αυτό είχε αρνητικές επιπτώσεις για τους αγρότες, ενώ η όποια οικονομική υποστήριξη που ακολούθησε από την αμερικανική κυβέρνηση κατανεμήθηκε άδικα.[8]

Ενδιαφέρονται άραγε οι ψηφοφόροι του για συγκεκριμένα επακόλουθα της ψήφου τους (π.χ. ευημερία, συγκεκριμένες πολιτικές) ή μήπως οι αξίες και τα συναισθήματα έχουν το προβάδισμα έναντι της καταλληλότητας των προτεινόμενων πολιτικών; Σε έρευνα του Ipsos που δημοσιεύτηκε στις 19/1 ένα μεγάλο μέρος των Ρεπουμπλικάνων αισθάνεται εξουθενωμένο με το σύστημα και ζητάει έναν ισχυρό πρόεδρο που θα βγάλει τη χώρα από την κρίση.[9] Από την άλλη πλευρά, σε δημοσκόπηση των Reuters/Ipsos 1 στους 4 απάντησαν ότι δεν θα υποστήριζαν τον τέως πρόεδρο αν καταδικαζόταν για κακούργημα.[10] Παρ’ όλα αυτά ο Τραμπ σάρωσε στις προκριματικές της «Σούπερ Τρίτης» (Super Tuesday) στις 5 Μαρτίου.

Στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές

Στις 5 Μαρτίου 15 πολιτείες και μία αμερικανική επικράτεια (Αμερικανικές Σαμόα) διεξήγαγαν προκριματικές εκλογές, όπου διακυβεύτηκε σχεδόν το 36% του συνόλου των αντιπροσώπων (865 από τους 2.429).[11] Ο Τραμπ επικράτησε της Χέιλι με διαφορά, κερδίζοντας τις ψήφους των Ρεπουμπλικάνων στις 14 από τις 15 πολιτείες, ενώ ο Μπάιντεν κέρδισε και στις 15 πολιτείες εκτός από τις Αμερικανικές Σαμόα.[12] Ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι ίδιοι θα κονταροχτυπηθούν εκ νέου για το χρίσμα του προέδρου.[13] Η δε Χέιλι απέσυρε την υποψηφιότητά της για την ηγεσία του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων, αφού η μοναδική και μάλλον συμβολική της νίκη στην πολιτεία του Βερμόντ την έθεσε ρεαλιστικά εκτός κούρσας.[14]

Με την αποχώρηση της Χέιλι η προσέλκυση των ψηφοφόρων της είναι κρίσιμη τόσο για τον Τραμπ όσο και για τον Μπάιντεν.[15] Το στοίχημα για τον Τραμπ είναι να προσελκύσει τους λεγόμενους ανεξάρτητους ψηφοφόρους,[16] αλλά και το ποσοστό των Ρεπουμπλικάνων που προτίμησε τη Χέιλι.[17] Οι πολιτείες Νεβάδα, Βόρεια Καρολίνα και Μίσιγκαν κρίνονται σημαντικές, αφού εκεί η Χέιλι απέσπασε περίπου 570.000 ψήφους.[18]

Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, σε δημοσκόπηση του Ipsos που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο ο Τραμπ είχε προβάδισμα 37% έναντι του Μπάιντεν με 34%, ενώ το Edison Research έδειξε ότι η Χέιλι υπερίσχυσε του Τραμπ σε ψήφους από άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση και έλαβε το 70% των αυτοαποκαλούμενων μετριοπαθών.[19] Το τοπίο θα ξεκαθαρίσει ωστόσο αργότερα μέσα στη χρονιά, όταν ξεκινήσουν δυναμικότερα οι προεκλογικές εκστρατείες. Η ρητορική των υποψηφίων αναμένεται να επικεντρωθεί στη διαμόρφωση αρνητικής εικόνας του αντιπάλου, καθώς αμφότεροι έχουν χαμηλά ποσοστά αποδοχής στις εθνικές δημοσκοπήσεις.[20]

Τι απασχολεί τους ψηφοφόρους;

Ο πολιτικός εξτρεμισμός, η οικονομία και η μετανάστευση φαίνεται πως διαμορφώνουν μέχρι στιγμής την αρένα της πολιτικής αντιπαράθεσης ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου.[21]

Επί διακυβέρνησης Μπάιντεν το ποσοστό απασχόλησης ανέβηκε κατά 10%, και αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας στη βιομηχανία.[22] Ακόμη, ο μέσος πραγματικός μισθός ανέβηκε, προσεγγίζοντας το επίπεδο στο οποίο βρισκόταν όταν ανέλαβε καθήκοντα ο νυν πρόεδρος.[23] Η εικόνα που παίρνει κανείς εξαρτάται άρα από το χρονικό πλαίσιο έρευνας. Οπωσδήποτε, ο πληθωρισμός είναι ένα δυνατό «χαρτί» για τον Τραμπ. Για τον μετριασμό του ο ίδιος έχει προτείνει την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα και τις απελάσεις ατόμων χωρίς χαρτιά – δύο μέτρα που όμως αναμένεται να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα.[24] Η επιμονή στις απελάσεις συμπληρώνει την αντιμεταναστευτική ρητορική του Τραμπ και συνάμα χτυπάει το αδύναμο σημείο των Δημοκρατικών. Ο Μπάιντεν αναλογίζεται την υιοθεσία σκληρότερων πολιτικών, η οποία όμως θα μπορούσε να αποξενώσει την εκλογική του βάση.[25] Ήδη η στάση του απέναντι στον πόλεμο στη Γάζα έχει διχάσει τους υποστηρικτές του,[26] και το ερώτημα εδώ είναι αν το μήνυμα αυτό θα ληφθεί υπόψιν καθώς θα πλησιάζουν οι εκλογές. Ένα άλλο μήνυμα που ο Μπάιντεν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί στην εκστρατεία επανεκλογής του είναι το ζήτημα του εξτρεμισμού. Σε δημοσκόπηση που διενήργησε το Ipsos, το 21% των ερωτηθέντων διάλεξε τον εξτρεμισμό ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ: εξ αυτών το 37% δήλωσαν Δημοκράτες και το 11% δήλωσαν Ρεπουμπλικάνοι.[27] Φαίνεται πως το αφήγημα του Τραμπ περί «άκρας αριστεράς» βρίσκει ευήκοα ώτα στο ακροατήριό του.[28]

[1] Βλ. https://www.lemonde.fr/international/article/2024/02/21/donald-trump-condamne-a-une-amende-pour-des-fraudes-financieres-compare-son-traitement-judiciaire-a-celui-d-alexei-navalny_6217701_3210.html.

[2] Βλ. https://www.kathimerini.gr/world/562899058/oi-ametakinitoi-psifoforoi-toy-tramp/ και το ρεπορτάζ του Deutsche Welle “Wie Donald Trump beim US-Wähler punktet | DW Reporter” στον σύνδεσμο https://youtu.be/OsTtNLrY8xI?feature=shared.

[3] Βλ. https://www.kathimerini.gr/world/562899058/oi-ametakinitoi-psifoforoi-toy-tramp/.

[4] Βλ. https://www.ipsos.com/en-us/most-americans-are-dissatisfied-their-choices-president.

[5] Βλ. https://www.ipsos.com/en-us/majority-americans-think-both-biden-and-trump-are-too-old-serve-second-terms.

[6] Βλ. https://www.kathimerini.gr/world/562899058/oi-ametakinitoi-psifoforoi-toy-tramp/.

[7] Βλ. στο ίδιο.

[8] Βλ. στο ίδιο.

[9] Βλ. https://www.ipsos.com/en-us/why-are-republicans-all-trump.

[10] Βλ. https://www.kathimerini.gr/world/562899058/oi-ametakinitoi-psifoforoi-toy-tramp/.

[11] Βλ. https://edition.cnn.com/2024/01/14/politics/republican-presidential-nomination-delegates-dg/index.html και https://www.reuters.com/world/us/glance-super-tuesday-states-republican-delegate-counts-2024-03-05/.

[12] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/glance-super-tuesday-states-republican-delegate-counts-2024-03-05/ και https://www.reuters.com/world/us/trump-seeks-knockout-super-tuesday-states-choose-nominees-2024-03-05/.

[13] Βλ. https://www.zeit.de/politik/ausland/2024-03/usa-super-tuesday-vorwahlen-trump-biden-haley-vermont.

[14] Βλ. https://www.zdf.de/nachrichten/politik/ausland/nikki-haley-aufgeben-usa-wahl-100.html.

[15] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/biden-appeals-nikki-haley-voters-after-she-ends-white-house-bid-2024-03-06/.

[16] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/trump-struggles-unify-republicans-ahead-matchup-with-biden-2024-02-26/. Πάντως σε έρευνα του Pew Research Center το 2019 το 81% των ερωτηθέντων κλίνουν είτε προς τους Δημοκρατικούς είτε προς τους Ρεπουμπλικάνους: https://www.pewresearch.org/politics/2019/03/14/political-independents-who-they-are-what-they-think/.

[17] Βλ. https://www.usnews.com/news/national-news/articles/2024-02-26/trumps-glaring-national-weaknesses.

[18] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/biden-appeals-nikki-haley-voters-after-she-ends-white-house-bid-2024-03-06/.

[19] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/trump-struggles-unify-republicans-ahead-matchup-with-biden-2024-02-26/.

[20] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/bidens-post-super-tuesday-message-its-trump-or-me-folks-2024-03-06/.

[21] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/extremism-is-us-voters-greatest-worry-reutersipsos-poll-finds-2024-02-27/ και https://www.reuters.com/world/us/voters-focused-immigration-super-tuesdays-republican-primaries-exit-polls-2024-03-05/.

[22] Βλ. https://www.dallasnews.com/news/politifact/2024/03/04/the-biden-versus-trump-economy-who-did-better-on-inflation-jobs-gasoline-prices-and-more/. Η εφημερίδα πήρε πληροφορίες από το Federal Reserve Bank of St. Louis: https://fred.stlouisfed.org/series/MANEMP.

[23] Βλ. στο ίδιο. Με πληροφορίες από https://fred.stlouisfed.org/series/LES1252881600Q.

[24] Βλ. https://www.nytimes.com/2024/02/27/briefing/inflation-trump-agenda.html.

[25] Βλ. https://edition.cnn.com/2024/02/29/politics/border-visits-biden-trump/index.html.

[26] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/inside-democratic-rebellion-against-biden-over-gaza-war-2024-02-27/?user_email=da19514d2225b9cd27ce364c64f61e882189ef3c1cd1f160598b9a506dab34d6.

[27] Βλ. https://www.ipsos.com/en-us/february-2024-reutersipsos-core-political.

[28] Βλ. https://www.reuters.com/world/us/extremism-is-us-voters-greatest-worry-reutersipsos-poll-finds-2024-02-27/.

Θυμηθείτε κι αυτά