Καταγγελία για καρτέλ μεταξύ εκδοτών ακαδημαϊκών περιοδικών
Αγωγή κατατέθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου της Νέας Υόρκης κατά έξι εκδοτών ακαδημαϊκών περιοδικών, ήτοι των Elsevier, Springer Nature, Taylor and Francis, Sage, Wiley και Wolters Kluwer, εκ μέρους μιας ομάδας επιστημόνων και μελετητών, που έχουν την ιδιότητα είτε του συγγραφέα (author) επιστημονικών μελετών, είτε/και του ομότιμου διορθωτή/κριτικού (peer reviewer) για άρθρα και μελέτες υποβληθέντα προς δημοσίευση. Σύμφωνα με τους ενάγοντες, οι εν λόγω εκδότες συμμετέχουν σε αντιανταγωνιστική σύμπραξη για να οικειοποιηθούν παράνομα δισεκατομμύρια δολάρια που διαφορετικά θα χρηματοδοτούσαν την επιστημονική έρευνα.
Όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην καταγγελία, η σύμπραξη των εναγομένων έχει τρεις κύριες εκφάνσεις. Πρώτον, ακολουθείται από όλους η πρακτική να μην δίνουν οικονομικό αντάλλαγμα (αμοιβή) για τις υπηρεσίες αξιολόγησης από ομοτίμους. Ως ανταμοιβή για την απλήρωτη εργασία των διορθωτών παρέχεται ρητά η δυνατότητα να δημοσιεύουν τα δικά τους άρθρα στα εξέχοντα περιοδικά των εναγομένων. Δεύτερον, οι εναγόμενοι εκδότες απαιτούν από τους μελετητές να υποβάλλουν τα χειρόγραφά τους σε ένα μόνο περιοδικό κάθε φορά, γεγονός που μειώνει σημαντικά τον ανταγωνισμό, αφαιρώντας τα κίνητρα για την ταχεία αξιολόγηση των papers και τη γρήγορη δημοσίευση αξιόλογων ερευνών. Τρίτον, οι εναγόμενοι εκδότες απαγορεύουν στους μελετητές να μοιράζονται ελεύθερα τις επιστημονικές τους δημοσιεύσεις και τους εξαναγκάζουν να παραχωρήσουν στον εκδοτικό οίκο όλα τα δικαιώματά τους πνευματικής ιδιοκτησίας, χωρίς αντάλλαγμα.
Σύμφωνα με τους ενάγοντες, παρατηρείται έτσι ένα «τριπλό σύστημα αμοιβών» υπέρ των εκδοτών, σύμφωνα με το οποίο «το κράτος χρηματοδοτεί το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας, πληρώνει τους μισθούς των περισσότερων από αυτούς που ελέγχουν την ποιότητα της έρευνας, και στη συνέχεια αγοράζει το μεγαλύτερο μέρος του δημοσιευμένου προϊόντος». Επιπλέον, το σύστημα που ακολουθείται μειώνει την ικανότητα των επιστημόνων να κάνουν τη δουλειά τους και επιβραδύνει δραματικά το ρυθμό της επιστημονικής προόδου, εις βάρος τελικά της ευημερείας των καταναλωτών.
Διαβάστε το δελτίο τύπου των πληρεξουσίων στην υπόθεση, εδώ.