19 Ιουνίου: “ημέρα του πατέρα”…τι γίνεται με το αίτημα της “συνεπιμέλειας”;
Κατεπείγουσα η ανάγκη μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου προς την κατεύθυνση της κοινής επιμέλειας. Δεδομένων
α) της εκρηκτικής αύξησης των παραβιάσεων δικαστικών αποφάσεων επικοινωνίας τέκνων β) της αναποτελεσματικότητας του ισχύοντος Οικογενειακού Δικαίου γ) της τεράστιας σπατάλης ανθρώπινων και οικονομικών πόρων δ) της ανάγκης για φιλική δικαιοσύνη προς τα παιδιά καθώς και της προστασία τους από τις συγκρούσεις σε τυχόν διαζύγιο αλλά και μέσα στα πλαίσια ενός γάμου ε) της ανάγκης για απάλειψη των στερεότυπων που αφορούν το ρόλο της γυναίκας και του άντρα μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας, στ) της ανάγκης εφαρμογής στην Ελλάδα του Ψηφίσματος 2079 της Κοινοβουλευτικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Στα τέλη του 2015 η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή που επεξεργάστηκε νωρίτερα (ΦΕΚ 696/24-4-2015, Τεύχος Β΄) την τροποποίηση της νομοθεσίας περί συμφώνου συμβίωσης και τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου και αποτελείται από τους:
1. Ευτυχία Κουνουγέρη Μανωλεδάκη του Κωνσταντίνου, Ομότιμη Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως Πρόεδρο,
2. Θεοφανώ Παπαζήση του Αστεριού, Ομότιμη Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,
3. Αικατερίνη Φουντεδάκη του Νικολάου, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,
4. Αθηνά Κοτσάμπαση του Παναγιώτη, Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και
5. Ευάγγελο Μάλλιο του Κωνσταντίνου, Διδάκτορα Νομικής, Δικηγόρο Αθηνών, ως μέλη και
τη Μαρία Ρωσσίδη του Φωτίου, Δικηγόρο Αθηνών, Ειδική Σύμβουλο στο Γραφείο του Γενικού Γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ως γραμματέα,
ανέλαβε με το ΦΕΚ 2928/31-12-2015 την επεξεργασία και τροποποίηση των διατάξεων του οικογενειακού δικαίου.
Μέχρι στιγμής, όμως, η ως άνω νομοπαρασκευαστική επιτροπή δεν έχει ασχοληθεί καθόλου με αυτό το ζήτημα, ενώ με καθυστέρηση ολοκληρώνει το επόμενο χρονικό διάστημα το νομοπαρασκευαστικό της έργο κατά το μέρος που αφορά τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Διαδίδεται ότι από Σεπτέμβριο η επιτροπή ενδέχεται να ασχοληθεί και με ζητήματα του οικογενειακού δικαίου, μεταξύ των οποίων στο τέλος και με αυτό της κοινής επιμέλειας. Αυτό όμως δεν αποτελεί πια βεβαιότητα, ενώ πιθανολογείται η σύσταση νέας νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που θα ασχοληθεί με τα εν λόγω θέματα.
Η άσκηση δικαστηριακής δικηγορίας σε θέματα οικογενειακού δικαίου πείθει ότι – μεταξύ άλλων ιδίως – σε σχέση με το ζήτημα της γονικής μέριμνας η ελληνική έννομη τάξη, τόσο νομοθετικά, όσο και νομολογιακά, εμφανίζεται παρωχημένη με αντιφάσεις και αντινομίες. Η γονική μέριμνα αντιμετωπίζεται ως «λειτουργικό δικαίωμα» από τον Έλληνα νομοθέτη, αποτελεί δηλ. δικαίωμα και καθήκον του γονέα ταυτόχρονα. Παρόλα αυτά, στον πατέρα που αναγνωρίζει το εξώγαμο τέκνο του, για παράδειγμα, επιρρίπτονται μόνο οι υποχρεώσεις της συγγενικής σχέσης με το τέκνο, χωρίς καταρχήν να του απονέμονται και τα δικαιώματα από τη γονική μέριμνα. Έτσι, ενώ το αναγνωρισμένο εξώγαμο τέκνο θα κληρονομήσει τον πατέρα του, ο τελευταίος διατηρεί απλώς ένα δικαίωμα επικοινωνίας μαζί του και δεν ασκεί όπως θα έπρεπε από κοινού με τη μητέρα την επιμέλεια του προσώπου, την εκπροσώπηση και τη διοίκηση της περιουσίας του ανηλίκου τέκνου του. Επίσης, ενώ το φύλο δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη καθοριστικά σύμφωνα με το Νόμο κατά τον επιμερισμό της άσκησης της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, παρόλα αυτά, όλως τυχαίως, τα δικαστήρια την αναθέτουν σχεδόν αποκλειστικά στη μητέρα. Τέλος, η πολιτική δικονομία ως έχει, και παρά τις τελευταίες τροποποιήσεις που υπέστη και κατά τα άλλα την άλλαξαν άρδην, τραυματίζει το παιδί που συμμετέχει στην πολιτική δίκη και υποβαθμίζει τις γαμικές διαφορές και τις διαφορές γονέων και τέκνων σε κοινές χρηματικές διαφορές. Αξιοσημείωτη είναι η πρόσφατη κατάργηση του άρθρου 681 Γ ΚΠολΔ.
Επομένως, καθίσταται σαφές ότι η νομοθέτηση ως προς την οικεία θεματική αποτελεί κατεπείγουσα ανάγκη. Τόσο ο νομικός κόσμος, όσο και χιλιάδες θιγόμενοι από το ισχύον νομικό πλαίσιο πολίτες ζητούν επιτακτικά την έναρξη των εργασιών της ήδη συσταθείσας ή άλλης νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου.
Την 21η Μαΐου 2016 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση για την κοινή επιμέλεια των παιδιών χωρισμένων γονέων από το Σύλλογο “Συνεπιμέλεια” και το Ελληνικό Συμβούλιο Κοινής Ανατροφής. Στην εκδήλωση συμμετείχε και η Ελένη Τζούλια (Justina) με εισήγησή της επί του θέματος. Διαβάστε τον απολογισμό της ημερίδας εδώ.