Η πρόσβαση στο διαδίκτυο ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα

Ελένης Τζούλια (Justina)

ΕΔΔΑ

Τα τελευταία χρόνια το ΕΔΔΑ έχει ασχοληθεί κατ’ επανάληψη με εθνικούς περιορισμούς της πρόσβασης σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες εν είδει ποινής ή μέτρου σωφρονισμού (ξαναδιαβάστε εδώ και εδώ). Το Δικαστήριο εξετάζει ποιο έννομο συμφέρον εξυπηρετούν κάθε φορά τέτοιες απαγορεύσεις και αν συμμορφώνονται με την αρχή της αναλογικότητας, διακηρύσσοντας ότι, βασικά, η ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο συνιστά έκφανση της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας του ατόμου και του θεμελιώδους δικαιώματος στην ενημέρωση και στην έκφραση γνώμης.

Εθνική νομολογία

Ταυτόχρονα, πληθαίνουν οι αποφάσεις εθνικών δικαστηρίων, που δίνουν διάσταση θεμελιώδους δικαιώματος στην ελεύθερη πρόσβαση στο ίντερνετ και τα λοιπά μέσα επικοινωνίας. Έτσι το 2013 γερμανικό δικαστήριο παραλλήρισε τον αποκλεισμό ενός ατόμου από τα μέσα αυτά (λόγω βλάβης των δικτύων εν προκειμένω) με στέρηση μέσου ζωτικής σημασίας, όπως είναι το αυτοκίνητο.

Ομοίως το γαλλικό Conseil Constitutionel αποφάσισε εν έτει 2009 με την απόφαση αυτού υπ’ αριθμ. 2009-580, ότι η ποινή αρμόδιας διοικητικής αρχής να διακόπτει την πρόσβαση στο ίντερνετ του παραβάτη επί παράνομου download προστατευόμενων έργων καθ’ υποτροπή, παραβίαζε το Συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και επικοινωνίας ιδεών.

Πολύ πρόσφατα (Άνοιξη του 2017) το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε αντισυνταγματική τη νομοθεσία που επιβάλει τον αποκλεισμό όσων έχουν διαπράξει σεξουαλικά εγκλήματα από όλα τα social media στο διαδίκτυο. Ο σωφρονισμός και η πρόληψη υποτροπής αυτών μπορεί να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα.

ΟΗΕ

Το 2016 ο ΟΗΕ εξέδωσε διακήρυξη για την προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων το διαδίκτυο. Η διακήρυξη μεταξύ άλλων:

1. Επιβεβαιώνει ότι τα ίδια δικαιώματα που έχουν οι χρήστες εκτός σύνδεσης πρέπει επίσης να προστατεύονται online,
2. αναγνωρίζει την παγκόσμια και ανοικτή φύση του Διαδικτύου ως κινητήρια δύναμη ανάπτυξης και προόδου στην Ευρώπη,
3. καλεί όλα τα κράτη να προωθήσουν και να διευκολύνουν τη διεθνή συνεργασία που στοχεύει στην ανάπτυξη των μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας,
4. καλεί όλα τα κράτη να προωθήσουν την ψηφιακή παιδεία και να διευκολύνουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο,
5. καλεί όλα τα κράτη να γεφυρώσουν το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων και να ενισχύσουν τη χρήση του διαδικτύου από γυναίκες,
6. ενθαρρύνει όλα τα κράτη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να προωθήσουν
την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρίες στο διαδίκτυο,
7. καλεί όλα τα κράτη να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο,
8. καταδικάζει απερίφραστα όλες τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο και καλεί σε λήψη μέτρων για την πρόληψη και αντιμετώπισή τους,
9. καταδικάζει απερίφραστα τα μέτρα που οδηγούν σε διατάραξη της πρόσβασης
ή εμποδίζουν τη διάδοση πληροφοριών στο διαδίκτυο και καλεί όλα τα κράτη να απόσχουν από και να παύουν τέτοια μέτρα.

Συμπεράσματα

Από όλα τα παραπάνω διαφαίνεται ότι η σύγχρονη πραγματικότητα ανάγει την ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο σε ζωτικής σημασίας συμφέρον, το οποίο οι δικαιοδοτικές αρχές σε πολλά κράτη ήδη έχουν αρχίσει να προασπίζουν. Στο εγγύς μέλλον οι εθνικές έννομες τάξεις θα κληθούν να τυποποιήσουν την ελευθερία πρόσβασης στο διαδίκτυο ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και να αναθεωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση τα Συνταγματικά  τους κείμενα.

Θυμηθείτε κι αυτά
prev next

Πριν φύγετε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *