Διατηρείτε σύνδεση wifi χωρίς κωδικό πρόσβασης; Η ευθύνη σας για παράνομα downloads τρίτων (απόφαση ΔΕΕ)
Η απόφαση του ΔΕΕ της 15.09.2016 στην υπόθεση C‑484/14 μας αφορά όλους: ποια η ευθύνη όποιου διατηρεί wifi σύνδεση στο διαδίκτυο χωρίς να την προστατεύει με κωδικό πρόσβασης για τυχόν προσβολές πνευματικών δικαιωμάτων από παράνομα downloads τρίτων;
Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης, έμπορος τεχνικού εξοπλισμού εικόνας και ήχου διέθετε δωρεάν στο κοινό ασύρματο δίκτυο σύνδεσης στο διαδίκτυο, στο οποίο είχε δώσει ως όνομα τη διεύθυνση της ιστοσελίδας της επιχείρησής του (mcfadden.de), έτσι ώστε να τη διαφημίζει στους περιοίκους και σε όσους χρησιμοποιούσαν το wifi του. Από το δίκτυο αυτό, τρίτοι κατέβασαν προστατευόμενα αρχεία, επί τον οποίων η εταιρία Sony έχει πνευματικά δικαιώματα.
Το Δικαστήριο απεφάνθη χονδρικά ότι:
α) Εφόσον το ασύρματο δίκτυο διατηρείται από ιδιώτη για σκοπούς που δεν συνδέονται με την επαγγελματική του δραστηριότητα και χωρίς να αποκομίζει από αυτό οποιαδήποτε μορφή κέρδους, αυτός δεν φέρει καμία ευθύνη για τη χρήση του μη προστατευμένου δικτύου από τρίτους. Σε τέτοια περίπτωση, η διατήρηση της wifi σύνδεσης δεν εμπίπτει καν στην έννοια της “υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας” και δεν βρίσκει εφαρμογή η Οδηγία 2000/31 (Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο), που στα άρθρα 12-15 προβλέπει ειδικά τα περί ευθύνης “ενδιαμέσων”.
β) Παρόλα αυτά, η δωρεάν διάθεση στο κοινό ασύρματου δικτύου τηλεπικοινωνιών μπορεί να θεωρηθεί υπό προϋποθέσεις ως «υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας». Αυτό συμβαίνει, όπως στην ένδικη περίπτωση, όταν πραγματοποιείται προκειμένου να διαφημιστούν προϊόντα που πωλεί ή υπηρεσίες που προσφέρει ο κάτοχος του δικτύου. Σε τέτοια περίπτωση αυτός θεωρείται ότι, αν και παρέχει δωρεάν wifi στο κοινό, εξοικονομεί το κόστος της δραστηριότητας αυτής ενσωματώνοντάς το στην τιμή πώλησης των προϊόντων του ή στην τιμή παροχής των υπηρεσιών του.
γ) Πάντως, εφόσον η διάθεση ανοιχτού ασύρματου δικτύου στο κοινό δεν βαίνει πέραν του πλαισίου αυτής της τεχνικής, αυτόματης και παθητικής μεθόδου που εξασφαλίζει την πραγματοποίηση της απαραίτητης μεταδόσεως πληροφοριών, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 12 της οδηγίας 2000/31 ως “απλή μετάδοση πληροφοριών”.
Η τελευταία διάταξη προβλέπει τα εξής:
«1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι, σε περίπτωση παροχής μιας υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας η οποία συνίσταται στη μετάδοση πληροφοριών που παρέχει ο αποδέκτης της υπηρεσίας σε ένα δίκτυο επικοινωνιών ή στην παροχή προσβάσεως στο δίκτυο επικοινωνιών, δεν υφίσταται ευθύνη του φορέα παροχής υπηρεσιών όσον αφορά τις μεταδιδόμενες πληροφορίες, υπό τον όρο ότι ο φορέας παροχής υπηρεσιών:
α) δεν αποτελεί την αφετηρία της μετάδοσης των πληροφοριών·
β) δεν επιλέγει τον αποδέκτη της μετάδοσης και
γ) δεν επιλέγει και δεν τροποποιεί τις μεταδιδόμενες πληροφορίες. […]
3. Το παρόν άρθρο δεν θίγει τη δυνατότητα δικαστικής ή διοικητικής αρχής, σύμφωνα με τα νομικά συστήματα των κρατών μελών, να απαιτήσει από τον φορέα παροχής υπηρεσιών να παύσει ή να προλάβει την παράβαση.»
δ) Εφόσον πληρούνται οι τρεις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 12 της Οδηγίας 2000/31, αποκλείεται η δυνατότητα του δικαιούχου του δικαιώματος του δημιουργού να ζητήσει από τον κάτοχο του απροστάτευτου wifi αποζημίωση, με το αιτιολογικό ότι η σύνδεση στο εν λόγω δίκτυο χρησιμοποιήθηκε από τρίτους για την προσβολή των δικαιωμάτων του.
ε) Πάντως, το άρθρο 12 παρ. 3 της οδηγίας 2000/31 διευκρινίζει ότι το άρθρο αυτό δεν θίγει τη δυνατότητα δικαστικής ή διοικητικής αρχής να απαιτήσει από τον πάροχο δωρεάν σύνδεσης στο διαδίκτυο να προβεί στην παύση ή στην πρόληψη της προσβολής των δικαιωμάτων δημιουργού.
στ) Επειδή όμως μια τέτοια διαταγή ενδέχεται να θίξει την οικονομική δραστηριότητα του παρέχοντος πρόσβαση στο διαδίκτυο και να περιορίσει την ελευθερία της προσβάσεως στο διαδίκτυο που διαθέτουν οι αποδέκτες της υπηρεσίας αυτής, δικαιώματα που προστατεύονται από το Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΕΕ, θα πρέπει να εξασφαλίζεται η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας.
ζ) Επίσης, δεν νοείται να επιβληθεί στον κάτοχο του δικτύου η επιτήρηση του συνόλου των μεταδιδόμενων πληροφοριών, διότι μια τέτοια υποχρέωση αντίκειται στο άρθρο 15 παρ. 1 της οδηγίας 2000/31, που απαγορεύει την επιβολή, ιδίως στους παρέχοντες πρόσβαση σε δίκτυο επικοινωνιών, γενικής υποχρεώσεως ελέγχου των πληροφοριών που μεταδίδουν.
η) Βάσει των παραπάνω, στον κάτοχο της μη προστατευμένης σύνδεσης στο διαδίκτυο μπορεί να επιβληθεί προληπτικά ή κατασταλτικά να ασφαλίσει τη σύνδεσή του με κωδικό πρόσβασης, όχι όμως να τη διακόψει τελείως, διότι τούτο θα έθιγε σημαντικά την επιχειρηματική ελευθερία του, προκειμένου να αρθεί μια περιορισμένη προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού.
Η απόφαση του ΔΕΕ σε πλήρες κείμενο εδώ.