Πότε μια επιγραμμική πλατφόρμα θεωρείται πάροχος της διαμοιραζόμενης υπηρεσίας;

Σχόλιο επί της C-695/20 από 28/2/23

Ελένης Τζούλια, Δρ. Νομικής-Δικηγόρου

Το παραπάνω ερώτημα έχει απασχολήσει πολλάκις το ΔΕΕ και σχετίζεται κυρίως με το ζήτημα εάν οι επιγραμμικές πλατφόρμες (ιδίως της συνεργατικής οικονομίας) πρέπει να υπόκεινται σε όρους πρόσβασης στην αγορά της διαμοιραζόμενης υπηρεσίας ή όχι. Ως “όροι πρόσβασης” σε μια αγορά χαρακτηρίζονται οι κάθε είδους διατυπώσεις, από την τήρηση των οποίων εξαρτάται η νόμιμη άσκηση συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας. Τέτοιες διατυπώσεις μπορεί π.χ. να συνίστανται σε εγκρίσεις και άδειες λειτουργίας επιχείρησης, υποχρεώσεις τήρησης ελάχιστων προτύπων ποιότητας κ.λπ. 

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, όροι πρόσβασης μπορούν υπό προυποθέσεις να επιβάλλονται καταρχήν στους επιχειρηματικούς χρήστες των πλατφορμών (π.χ. στις επιμέρους επιχειρήσεις που δίνουν προιόντα προς πώληση ή στους ιδιοκτήτες των καταλυμάτων που προσφέρονται για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις μέσω της πλατφόρμας, κλπ.). Οι ίδιες οι πλατφόρμες δεν υπόκεινται σε όρους πρόσβασης, στο βαθμό που παρέχουν αμιγώς υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας.

Ενίοτε, όμως, η παρεχόμενη από πλατφόρμες επιγραμμική διαμεσολάβηση αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα μιας συνολικής υπηρεσίας, της οποίας το κύριο στοιχείο συνίσταται στην παροχή με την οποία σχετίζεται στο αναλογικό περιβάλλον. Πότε συμβαίνει αυτό κρίνεται ανά περίπτωση, με συνεκτίμηση επιμέρους κριτηρίων. Χονδρικά, κρίσιμο είναι εάν αποδεικνύεται ότι η πλατφόρμα έχει αφαιρέσει κάθε περιθώριο για ουσιαστική αυτενέργεια από τους επαγγελματίες χρήστες της και ουσιαστικά καθορίζει η ίδια τους όρους παροχής της διαμοιραζόμενης υπηρεσίας στους καταναλωτές. Το ΔΕΕ έχει κάνει δεκτό, ότι τέτοιος βαθμός διασύνδεσης επιγραμμικής και αναλογικής υπηρεσίας, που αφαιρεί από την εμπλεκόμενη επιγραμμική πλατφόρμα τον αμιγή χαρακτήρα υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας, συντρέχει στην περίπτωση της Uber (πλατφόρμα συνεργατικής οικονομίας στον τομέα των αστικών μεταφορών), όχι όμως στην περίπτωση της Airbnb. 

Μπορεί να γίνει δεκτό, ότι η παραπάνω νομολογία συμπληρώνεται από την πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-695/20, η οποία ερμηνεύει το άρθρο 9α παρ. 1 του εκτελεστικού Κανονισμού 282/2011 για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την παροχή ψηφιακού περιεχομένου στον τελικό καταναλωτή είναι και η υπηρεσία διαμεσόλαβησης που παρέχει η εταιρία Fenix, η οποία εκμεταλλεύεται στο διαδίκτυο τη γνωστή πλατφόρμα “Only Fans”.

Η πλατφόρμα αυτή απευθύνεται σε «χρήστες» από όλον τον κόσμο, οι οποίοι διακρίνονται σε «δημιουργούς» και σε «θαυμαστές» (fans). Κάθε δημιουργός διαθέτει «προφίλ», στο οποίο μεταφορτώνει και δημοσιεύει περιεχόμενο, όπως φωτογραφίες, βίντεο και μηνύματα. Οι θαυμαστές μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο περιεχόμενο που μεταφορτώνεται από τους δημιουργούς, τους οποίους επιθυμούν να ακολουθήσουν ή με τους οποίους επιθυμούν να αλληλεπιδράσουν, πληρώνοντας κατ’ αποκοπή ποσά ή καταβάλλοντας μηνιαία συνδρομή. Οι θαυμαστές μπορούν επίσης να καταβάλλουν «φιλοδωρήματα» ή δωρεές, έναντι των οποίων δεν παρέχεται κανένα περιεχόμενο ως αντάλλαγμα. Ο δημιουργός προσδιορίζει το ποσό της μηνιαίας συνδρομής, ενώ η Fenix καθορίζει το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό τόσο των συνδρομών όσο και των «φιλοδωρημάτων».

Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η Fenix δεν παρέχει μόνον το κοινωνικό δίκτυο της Only Fans, αλλά και το τεχνικό μέσο διά του οποίου διενεργούνται οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές μεταξύ δημιουργών και θαυμαστών. Η Fenix είναι υπεύθυνη για την είσπραξη και τη διανομή των ποσών των πληρωμών που πραγματοποιούν οι θαυμαστές, χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες τρίτου παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Επίσης, ορίζει τους γενικούς όρους χρήσης της πλατφόρμας Only Fans. Περαιτέρω, η Fenix παρακρατεί το 20% κάθε ποσού που καταβάλλεται υπέρ του δημιουργού στον οποίο χρεώνει το αντίστοιχο ποσό. Επί του ποσού που παρακρατεί με αυτόν τον τρόπο, η Fenix εφαρμόζει ΦΠΑ με συντελεστή 20%, ο οποίος αναγράφεται στα τιμολόγια που εκδίδει. Όλες οι πληρωμές εμφανίζονται στον τραπεζικό λογαριασμό του ενδιαφερόμενου θαυμαστή ως πληρωμές σε πίστωση της Fenix.

Με αυτά τα κριτήρια, το Δικαστήριο απεφάνθη ότι η Fenix μπορεί να θεωρηθεί η ίδια πάροχος του διαμοιραζόμενου περιεχομένου μέσω της πλατφόρμας Only Fans στους καταναλωτές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από την άποψη των φορολογικών της (εν προκειμένω) υποχρεώσεων. Ως προς την ιδιότητά της αυτή συντρέχει μάλιστα αμάχητο τεκμήριο, σύμφωνα και με το άρθρο 9α παρ. 1 εδ. γ΄ του εκτελεστικού Κανονισμού 282/2011.  

 
Θυμηθείτε κι αυτά
prev next

Πριν φύγετε

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.